tanzimatla birlikte birçok tür ortaya çıkmıştır ve eski türlerin de yenilenmesini sağlamıştır. tanzimat edebiyatında öğretici metinler:
1.makale: ilk makale şinasi'nin tercüman-ı ahval mukaddimesi'dir.
2.eleştiri: daha önce eleştiri tarzı kullanılmıştır. ancak tanzimatla beraber batılı anlamda ilk eleştiri örnekleri verilmiştir. ziya paşa'nın şiir ve inşa adlı eseri buna örnektir.
3.hatıra(anı): bir kişinin yaşadığı olayları ve durumları ortaya koyup sanatsal bir dille kaleme alan türe anı denir. namık kemal'in magosa hatıraları, akif paşa'nı tabsıra adlı eserleri anı türüne örnek verilebilir.
4.gezi yazısı: gezilip görülen yerlerin edebi bir dille anlatılmasıdır. en önemli örnek evliya çelebi seyahatnamesi'dir. tanzimat'ta ise ahmet mithat efendi'nin yazdığı avrupa'da bir cevelan adlı eser örnek verilebilir.
5.mektup