sultan mesud, ordusu neredeyse savaşmadan dağılmasına rağmen, 100 kadar adamıyla büyük bir cesaretle savaşa devam etti. ancak esir düşmek tehlikesiyle karşı karşıya kalınca selçuklu saflarını yararak merv yönünde kaçmaya başladı. ordusunun kalanları da yol boyunca ona katılmaya devam ederken haziran 1040’da gazne’ye vardı.
böylece tarihin sayfalarında önemli dönüm noktalarından biri olarak yer alacak büyük bir savaş daha sona ermiş oldu. selçuklular 16.000 kişilik ordularıyla kendilerinin neredeyse beş katı olan bir orduyu hezimete uğratmışlardı. gazneliler bu yenilgi sonucunda en önemli eyaletlerinden olan horasan ve harizm’i kaybettiler. ancak afganistan ve kuzey hindistan’da bulunan topraklarına çekilip 1187 yılına kadar siyasî varlıklarını sürdürdüler.
gazneliler, 16 mayıs’ta ordunun ihtiyaçlarını sağlamayı umarak serahs’tan merv’e doğru harekete geçti. selçuklular bunun üzerine, daima yaptıkları gibi, bir kurultay toplayarak durumu görüştüler. tuğrul bey yine çöle çekilmeyi teklif etti. ancak bunun peşin yenilgi olduğunu, oysa savaşırlarsa kazanma şanslarının olduğunu düşünen çağrı bey’in ısrarı ve diğer selçuklu başbuğlarının da onu desteklemesi üzerine nihaî bir savaşa karar verdiler.
ailelerini ve ağırlıklarını balhan dağlarındaki soydaşlarının yanına gönderen selçuklular, gazne ordusuna doğru harekete geçtiler. onların maksadı kayıplar vermekte ve maneviyatı da büyük ölçüde çökmüş olan gazne ordusunu çöle çekmekti. selçuklular gazne ordusuna ani baskınlar düzenleyip kaçıyor, kaçarken de su kuyularını kullanılmaz hâle getiriyorlardı. aslında sultan mesud bu savaşa çıkarken selçukluların savaş taktiğini anladığını, kendisinin de buna uygun olarak, hareket kabiliyeti yüksek bir orduyla savaşacağını söylüyordu. ancak sultan mesud yine onların stratejisine tâbi olmak zorunda kalmıştı. selçukluların horasan’a göç ettiği 1035 yılından beri sürekli alarm durumunda bulunan gazne ordusu bu süreçte adeta tükenmişti. nihayet dandânakân yakınlarında karşı karşıya gelen iki ordu üç gün sürecek bir kader savaşına başladı. selçuklular küçük birlikler hâlinde yıpratma savaşı veriyorlardı. gazne ordusunun dayanılmaz hâle gelen su ihtiyacını karşılamak hayatî bir mesele idi. 23 mayıs cuma günü dandanakan kalesine ulaşan gazne ordusu, kale kapıları kendilerine açılmamakla birlikte, ahalinin surlardan sarkıttığı su testileri ile bir miktar ihtiyacını giderdi. kale dışındaki dört kuyu selçuklular tarafından leş atılarak kullanılmaz hâle getirilmişti. kuyuların açılması durumunda bile, ordudaki çok sayıda hayvanının ihtiyacını karşılamayacağı açıktı. en yakın su kaynağı ise 5 fersah mesafede idi. sultan mesud kuyuların temizlenmesi fikrini kabul etmeyip hareket emrini verdi. ancak ordunun böyle bir durumda ileride bulunan su kuyularına doğru harekete geçmesi felâketin başlangıcı oldu. 370 saray gulâmının geceleyin kaçarak daha önce anlaştıkları selçuklu saflarında savaşa girmesi de bardağı taşıran son damla oldu. selçuklu ordusunun bu intizamsız kuvvetlere şiddetle hücum etmesi gazne ordusunu darmadağın etti.