selçuklular döneminde şehzadelerin eğitimi ve yetişmesiyle ilgili olan kişiye atabey denir.
selçuklu döneminde sultanların şehzâdeleri eğitmek için tayin ettikleri hocalara atabeg unvanı verilmiştir. selçuklularda bilinen ilk atabey, sultan alp arslan’ın, oğlu melikşah’a hoca tayin ettiği nizâmülmülk’tür. atabeyler genellikle gûlam kökenli askerî valiler olup, kendilerine iktalar tahsis edilirdi. atabeyin vazifesi, çocuk yaşta yanına verilen meliki her bakımdan yetiştirmek, bir bakıma tahta hazırlamaktı. bu durum merkezi idarenin güçlü olduğu zamanlarda hiç bir sorun yaratmazdı. fakat devletin zaaf gösterdiği hâllerde atabeyler, yanlarında bulunan şehzâdeler adına saltanat mücadelesine giriyorlardı. eğer başarılı olurlarsa melik tahta oturur, kendileri de sultanın en yakınında yer almak suretiyle, çok önemli konumlara gelirlerdi. saltanat davasını kaybetmeleri hâlinde ise, çoğunlukla şehzâdenin dul annesi ile evlenerek mevkilerini güçlendirirlerdi.
selçuklu'da han'a bir şey olması durumunda onun yerine tahta geçecek veliaht'ı yetiştiren kişiye atabey denir. atabey'lik osmanlı devletinde karşılığı lala'dır.