baskın yapan, hücum eden anlamında basmacı hareketi kullanılmıştır. 1918 yılında rusların milli hokand hükümetini devirmesi ile ortaya çıkmıştır. ve amaçları türkistan'ı ruslardan kurtulmak olan hareketin genel ismidir. hokant kentinde başladı, zamanda tüm türkistan'da yayılan bir harekettir. 1921 yılında enver paşa'nın basmacı hareketine katılması ile mücadeleler şiddetlenmişti, ruslarda genel bir saldırıya geçince korbaşı adı verilen basmacı liderleri birbirinden ayrıldılar. 1922 yılında enver paşa şehit oldu. basmacı hareketi 15 yıl kadar daha sürdü daha sonra basmacı hareketindeki liderler, kendi aralarında kavgalara girişte. ruslar karşısında yeteri kadar askeri malzeme olmaması gibi nedenlerden dolayı sona erdi. 2. dünya savaşı'nda ise bölge türkleri zorla savaş meydanlarında ölüme sürüklendi. aynı zamanda düşmanla işbirliği yaptığı gerekçesiyle de kırım, çeçen-inguş türklerini orta asya ve sibirya'ya sürgün ettiler. yani rusların yine küçük halklar üzerinde yaptığı bir işgal hareketidir. rusların amacı bu ulusları kendine katmaktı