türk ticaret kanununa göre yolcu ve yük taşıyan gemilerde çalışan kaptanlar, zabitler, mühendisler, tayfalar ve tüm personele gemi adamı yada denizci denmektedir. gemi adamı olmak isteyenler, bu işi yapabilmek için, gerekli eğitimleri alarak bir sertifika yada diploma sahibi olmaları gerekir.eğitim için üniversiteler, yüksek okullar, denizcilik meslek okulları yada özel kurslara gidilebilmektedir.gemiler, güverte ve makine olmak üzere iki bölümden oluşur. bu bölümlerin sorumluları 4 yıllık üniversite mezunu olan denizcilerden oluşur. güverteden sorumlu personele 1. zabit, makine dairesinden sorumlu personele baş mühendis yada baş makinist denir.
gemi kaptanı ise tecrübesine göre 1. kaptan, 2. kaptan ve 3. kaptan olarak farklı görevlerde çalışır.
gemi kaptanı, zabit ve baş mühendis olmak için üniversitelerin 4 yıllık “deniz ulaştırma ve işletme mühendisliği” (d.u.i.m) bölümünü bitirmek gerekir. bu bölümden mezun olanlar, 12 aylık uzak yol güverte stajını tamamladıktan sonra gemi adamları sınav merkezinin ( gasm) düzenlediği 3. kaptanlık (uzak yol vardiya zabitliği) sınavına girmeye hak kazanırlar. 2 yıllık denizcilik meslek yüksek okulu mezunları ise yakın yol vardiya zabitliği sınavına girebilirler.*** uzak yol: tüm dünya açık deniz ve okyanuslarını kapsar, yakın yol ise okyanuslar hariç kapalı denizlerle sınırlıdır (örneğin; karadenizden başlayıp cebelitarık boğazına kadar olan tüm ege ve akdeniz suları)
üniversite diploması, gemi kaptanı olabilmek için yeterli değildir. 3. kaptanlık sınavına giriş için gerekli bir diplomadır. 3. kaptanlık için ingilizce yeterlilik sınavından (tofel) geçer not almak gerekir.