gerileme dönemi osmanlı devleti'nde 18. yüzyıla denk gelmektedir. gerileme dönemi 1699 karlofça antlaşması ile başlayıp 1792 yaş antlaşmasına kadar süren dönemdir. osmanlı devleti bu zamanda avruopa'nın üstünlüğünü kabul etmiştir. gerileme dönemi padişahları şunlardır: üçüncü ahmet, birinci mahmut, üçüncü osman, üçüncü mustafa, birinci abdulhamit, üçüncü selim 'dir.
üçüncü ahmet döneminin en önemli gelişmesi lale devridir. lale devrinde yaşanan önemli gelişmeler şunlardır:
lale devri 1718 pasarofça antlaşması ile başlayıp patrona halil isyanı ile sona ermiştir. çok önemli ıslahatlar yapılmıştır.
-çiçek aşısı getirilmiştir.
-yalova'da kağıt fabrikası kurulmuştur.
-çuha ve kumaş fabrikası kurulmuştur.
-ibrahim müteferrika ve sait efendi tarafından ilk özel matbaa getirilmiştir.
-matbaada basılan ilk eser vankulu lugatı'dır.
-doğu klasikleri çevrilmiştir.
-dönemin şairi: nedim
-dönemin minyatürcüsü: levni
-dönemin sadrazamı: nevşehirli ibrahim paşa
-dönemin en önemli eseri: sultan ahmet cami
bu dönemde her tarafa laleler ekilmiş savaşlar geri plana atılmış. herkes zevk ve sefaya düşmüştür. buna dayanamayan halk patrona halil öncülüğünde isyan ederek bu döneme son vermiştir.
üçüncü ahmet'in mahlası ''necip'' tir.
-üçüncü ahmet zamanında osmanlı devleti ile rusya arasında prut seferi meydana gelmiştir.
18.yüzyılda elçiliklerin açılması çok önemlidir. öncelikle lale devrinde geçici elçilikler açılmıştır. ilk geçici elçimiz 28 mehmet çelebi efendi'dir.
yönetim merkezi topkapı sarayı'ndan bab-ı aliye taşınmıştır.
iltizam sistemi uygulanmaya konmuştur. iltizam bir toprağın belli süreyle genellikle 5 yıl süreyle kiralanmasına denirdi. iltizamı uygulayan kişiye mültezim denirdi.
malikane sistemi uygulanmıştır.
üçüncü selim zamanında geçici elçilikler sürekli elçiliğe dönüşmüştür. sürekli ilk elçimiz ise yusuf agah efendi'dir.
meşveret yani danışma meclisleri kurulmuştur. batılılaşma hareketleri başlamıştır. radikal değişiklikler yaşanmıştır.
birinci mahmut zamanında comte de boneval getirilip humbara ocağı ıslah edilmiştir. ismini humbaracı ahmet paşa olarak değiştirmiştir. hendesehane yani matematik okulunu açmıştır.
üçüncü mustafa zamanında barın de tot getirilmiştir.
gerileme dönemi üçüncü selim zamanında kabakçı mustafa isyanı ile son bulmuştur. üçüncü selim tahttan indirilmiştir.