muâviye’nin ölümü üzerine şam’da halifelik makamına geçen yezid’i bekleyen en önemli problem, muhaliflerin biatlerinin alınması meselesiydi. yezid babasının vefatının duyulmasından önce muhaliflerin biatlerini alması için medine valisine talimat verdiyse de abdullah b. zübeyr ve ardından hz. hüseyin bir bahane ile biat etmeden medine’den mekke’ye geçerek yezid ve emevîler aleyhindeki faaliyetlerini sürdürdüler. onların bu tutumu üzerine muâviye zamanında kontrol altında tutulan muhalefet harekete geçti. bu işin başını da kûfeliler çekiyordu. kûfeliler mekke’ye sığınan hz. hüseyin’e elçi ve mektuplar göndererek kendisini kûfe’ye davet ettiler. davetlerini kabul edip şehirlerine geldiği takdirde kendisini halife ilan edeceklerini ve bayrağı altında yezid’e karşı savaşacaklarını bildirdiler.
hz. hüseyin, yezid’e karşı bir harekete kalkışmadan önce hem durum tespiti hem de kendisine olan bağlılığın güçlendirilmesini temin için amcasının oğlu müslim b. akîl’i kûfe’ye gönderdi; kendisi ise hac mevsiminden de istifade ederek mekke’de muhalefetini sürdürdü. müslim, kûfe’de, vali nu’man b. beşîr’in müsamahalı tutumu sayesinde hz. hüseyin namına önemli faaliyetlerde bulunup halktan biat aldı ve ardından da hz. hüseyin’i kûfe’ye çağırdı. durumdan haberdar olan yezid, numan b. beşîr’in yerine sertlik ve şiddet yanlısı basra valisi ubeydullah b. ziyad’ı kûfe valiliğine tayin ederek isyanı önlemekle görevlendirdi. ubeydullah göreve başladıktan hemen sonra müslim b. akîl ve arkadaşlarını öldürttü.
diğer taraftan kûfe’deki gelişmelerden habersiz durumun hala kendi lehinde olduğunu düşünen hz. hüseyin, gitmemesi yönündeki görüş ve tavsiyelere rağmen az sayıdaki taraftarı ve aile efradıyla birlikte mekke’den yola çıktı. yolda kûfe’de kontrolün ubeydullah’ın eline geçtiğini öğrendiyse de kararından vazgeçmedi. diğer taraftan hz. hüseyin başkanlığındaki grubun kûfe’ye gelmekte olduğunu öğrenen ubeydullah, 1000 kişilik bir kuvvetle onların şehre girerek kûfelilerle buluşmalarını engellemeye çalıştı. hz. hüseyin’in beraberindekilerle kerbela mevkiine ulaştığını öğrenince onların kûfelilerle buluşmalarını veya geri dönmelerini engellemek için ömer b. sa’d’ı 4.000 kişilik bir kuvvetle bölgeye gönderdi. kerbelâ’da etrafı kuşatılan hz. hüseyin, kûfelilerin vaat ettiği desteğin bir türlü gelmemesi üzerine bir çıkış yolu bulmak maksadıyla ömer b. sa’d’a mekke’ye geri dönmek, sınır şehirlerinden birine giderek cihatla meşgul olmak veya şam’a giderek yezid’le görüşmek istediğini teklif ettiyse de ubeydullah tekliflerden hiç birisini kabul etmedi. nihayet 10 muharrem 61 cuma günü kerbela’da gerçekleşen ve birbirine denk olmayan kuvvetlerin çarpışması sonucunda hz. hüseyin ve beraberindekilerden 72 kişi şehit edildi. cesetleri çeşitli hakaret ve işkencelere maruz bırakıldığı gibi başta hz. hüseyin’inki olmak üzere bazılarının kafaları kesilerek önce kûfe’deki valiye, sonra da şam’daki halifeye gönderilerek muhaliflere gözdağı verildi.